شاید باور نکنید، اما دیروز توانستم با خودم در سن ۲۰ سالگی بیست دقیقه ملاقات کنم و نکات طلایی به او یاد دادم که زندگی امروز من را متحول کرد و باعث شد از نظر فردی، مالی و کاری رشد چشمگیری داشته باشم… آرزو داشتم که چنین فرصتی وجود داشت.
این فرصت هرگز برایم پیش نمیآید، اما فرصت دیگری در اختیار دارم: آنچه که آموخته و تجربه کردهام را با شما در میان بگذارم. در عین حال که از شما یاد میگیرم، شما را در جایگاه منِ ۲۰ ساله تصور میکنم تا حداقل بتوانم فرصتی برای راهنمایی داشته باشم. به همین دلیل از شما دعوت میکنم که مطالب و نوشتههای من را اینجا مطالعه کنید و اگر آنها را مفید یافتید، برای دوستان و عزیزان خود به اشتراک بگذارید.
در این مطلب قصد دارم به ارائه روش پیشنهادی ام برای شناخت فردی و محیطی بپردازم. علت اینکه در انتخاب مسیر شغلی این دو بسیار مهم هستند، چیست؟
- تنوع بالای مشاغل: مشاغل سطوح، اشکال، و انواع زیادی دارند و شناخت دقیق ویژگیهای فردی و شخصیتی در انتخاب شغلی که با تو جور باشد، حائز اهمیت است. مثلا اگر فرد درونگرایی هستی، شغل فروشندگی میتواند برایت آزاردهنده باشد.
- شناخت بازار کار: بازار کار و عوامل محیطی مؤثر بر آن برای انتخاب بهترین شغل که تمامی نیازهای اساسی شما را تأمین کند، در حالی که دست یافتنی هم باشد، لازم است به طور دقیق بررسی و شناسایی شود. مثلا اگر در شهر کوچکی زندگی میکنی، شغل مهندسی داده ممکن است نیازمند مهاجرت به شهری بزرگتر باشد.
بهترین مسیر شغلی برای من چیست؟
اگر خود ۲۰ ساله ام از من بپرسد: «بهترین مسیر شغلی برای من چیست؟» (سؤالی که واقعاً داشتم)، نمیتوانم به یک شغل خاص اشاره کنم، چرا که همه شغلها را تجربه نکرده ام، اما میتوانم بگویم:
اینکه چه مسیر شغلی انتخاب میکنی از نظر درآمد و جایگاه اجتماعی مهم است، اما اولین و مهمترین مسئله این است که چقدر شغلت را دوست داری. این یک کلیشه نیست، بلکه یک واقعیت است.
چگونه بفهمی شغلت را دوست داری؟
چند نتیجه رفتاری وجود دارد که اگر اغلب آنها را در روزمره کاری خود مشاهده کنی، یعنی شغلت را دوست داری:
- صبح با انرژی بیدار میشوی و از اینکه کار خود را شروع میکنی احساس رضایت داری.
- در طول فعالیت شغلی خود متوجه گذر زمان نمیشوی.
- از روابط انسانی در آن لذت میبری.
- همیشه به ایده های جدید برای بهبود شغل و محیط خود (حتی فراتر از وظایف و مسئولیتهایت) فکر میکنی.
- به دستاوردها و نتایج حاصل از کارت (چه فردی و چه تیمی) حس مالکیت و افتخار داری.
- از آموزش و انتقال مهارتهای شغلی خود به دیگران لذت میبری.
- هرگز به ترک حرفه خود فکر نمیکنی (هرچند ممکن است محیط کار خود را تغییر دهی).
- از بده بستان بازخوردها برای رشد فردی و محیطی استقبال میکنی.
آگاهی فردی و محیطی
یک اصل مهم در انتخاب مسیر شغلی این است که نمیتوانی ابتدا یک شغل را انتخاب کنی و بعد سعی کنی آن را دوست داشته باشی.
- پزشکی درآمد خوبی دارد، اما اگر دیدن بیماری افراد تو را غمگین میکند، انتخاب درستی نیست.
- تحلیلگر داده شدن ممکن است جذاب باشد، اما اگر ذهن تو بیشتر کلی نگر است تا جزئی نگر، در این حرفه به مشکل میخوری.
- مدیریت فروش درآمد پایداری دارد، اما اگر شخصیت درونگرایی داری، انجام این شغل ممکن است برایت آزاردهنده باشد.
برای آگاهی فردی و محیطی لازم است به دو دسته پرسش پاسخ بدهی تا با توجه جدی به پاسخها، در انتها شغلی را انتخاب کنی که با تو همخوانی داشته و قابل اجرا باشد. اولی به خودشناسی شغلی تو و دومی به شناخت محیط کمک میکند. در هر دسته، سوالاتی مطرح هستند که به دقت انتخاب شده اند و همگی آنها یک یا چند ابزار علمی برای ارائه بهترین پاسخ دارند.
آگاهی فردی: هدف این پرسشها این است که مسیر شغلی مناسب و مخصوص خودت را بیابی.
· چه دیدگاهی از آینده داری؟
· چه ویژگیهای شخصیتی داری؟
· چه قابلیتها و توانمندیهایی داری؟
· چه نقاط قوت و ضعفی داری؟
· نیازهای اساسی تو کدامها هستند؟
· چه ترسها یا لنگرهای ذهنی داری؟
· ارزشها و چارچوبهای تو چه هستند؟
· چه علایق و سلایقی داری؟
· چه خطوط قرمزی داری؟
آگاهی محیطی: هدف این پرسشها این است که مسیر شغلی جذاب و شدنی انتخاب کنی.
· بازار کار مقصد تو چگونه است؟
· چه بخشهایی دارد؟
· فضای رقابتی چطور است؟
· کدام بخشها از بازار کار را هدف قرار میدهی؟
· مشاغل برتر هر بخش کدامند؟
· ترندهای فناوری مؤثر بر و متأثر از این بخشها کدامها هستند؟
· با چه تهدیدها و فرصتهایی روبرو هستی؟
ابزارهای مختلفی برای خودشناسی و شناخت محیط وجود دارند که میتوانم ساعتها درباره آنها صحبت کنم و البته با صرف زمان و جستجوی کافی خودت آنها را مییابی. اما اگر میخواهی سریعتر و دقیقتر به نتیجه برسی، پیشنهاد میکنم از یک فرد با تجربه در زمینه های علاقه مندی خودت مشورت منظم بگیری.
انتخاب شغل، انتخاب سرنوشت حرفه ای و مسیر رشد فردی توست. مهمترین نکته این است که خودت را به خوبی بشناسی و شغلی را انتخاب کنی که با ویژگیهای شخصیتی و علایقت همخوانی داشته باشد.
پس قبل از انتخاب شغل، روی خودشناسی سرمایه گذاری کن و در صورت نیاز از افراد باتجربه کمک بگیر. دنیای فناوری اطلاعات، آموزش، تحلیل داده، و مدیریت، گزینه های جذابی هستند که بسته به توانمندیها و روحیات تو، میتوانند مسیر مناسبی برای موفقیتت باشند.
در مطلب بعدی به روش پیشنهادی انتخاب مسیر شغلی میپردازم. موفق و موید باشید.